Voor de partij “voor ondernemers” zijn de verwachtingen op het vlak van circulaire economie hooggespannen, daar dit model tal van opportuniteiten biedt voor ondernemers. Zoals de partij zelf aangeeft in hun programma is de toekomst circulair. Toch lijkt de hoofdfocus zich nog op recyclage te berusten. Naast een dwaling over circulaire arbeidsmigratie lijkt de partij weinig doordachte voorstellen te hebben om de circulaire economie op te schalen.

Afvalbeleid in de vuilbak

Zo wordt voorop geschoven dat afvalenergiecentrales de toekomst zijn, maar het is niet duidelijk hoe dit overeenstemt met reeds bestaande en succesvolle wetgeving die het afval wil doen dalen en bijgevolg ook de reeds spelende vraag met zich meebrengt over welke verbrandingsoven voor restafval nog nodig zijn en welke kunnen sluiten. Bio-afval rechtstreeks voor energierecuperatie gebruiken is niet in lijn met de ladder van Lansink. Ondoordacht investeren in afvalenergiecentrales kan lock-ins creëren die vooruitgang oftewel preventieve stappen binnen de circulaire economie vermijden.

Productwetgeving vraagt standaardisatie

Terecht wil de partij de drempels in de afvalwetgeving wegwerken. Ook zijn er nog heel wat drempels op het vlak van productwetgeving; denk maar aan hoe producten het best worden ontworpen opdat ze zeker opnieuw kunnen worden gebruikt of gerecycleerd. Maar hier licht mee omspringen, zoals de partij voorstelt om de wetgeving hieromtrent te versoepelen, kan een pervers effect met zich meebrengen. De circulaire economie heeft nood aan standaardisatie opdat producten makkelijker herkend, ingezameld en gerepareerd kunnen worden om zo hergebruikt te worden. Een wildgroei aan uiteenlopende producten vermoeilijkt dit proces voor inzamelaars. Als producenten hier te vrij in worden gelaten, raakt de cirkel niet rond. Denk maar aan papieren verpakkingen met een plastic laag die nu op de brandstapel eindigen omdat ze niet gerecycleerd kunnen worden. Een ander mooi voorbeeld zijn de herstelprogramma’s waar organisaties zoals de Kringwinkels en bedrijven zoals B/S/H en Vandenborre mee bezig zijn. Uniformiteit van producten helpt het inzamel- en herstelproces.

Proeftuin of level playing field?

De tegenstelling wordt nog duidelijker in de ambitie om circulaire bedrijven te ondersteunen. Zo zouden reeds concrete industriële projecten toch nog eens in een regelluwe proeftuin mogen spelen met een voordelige lening op zak. Dit zijn eerder voorwaarden die je voor startende bedrijven inzet. Waar het interessant is om industriële processen circulair te maken, zit er in dit voorstel weinig focus. Subsidies geven heeft enkel nut als het met een gericht doel is. Gelukkig stuurt de partij de kmo’s een duidelijker signaal door overheden duurzaamheid sterker te laten doorwegen op openbare aanbestedingen.

Batterijen produceren of recycleren?

Er moet van de partij ook ingezet worden op batterijfabrieken, maar of hiermee bedoeld wordt dat ze waardevolle materialen uit inzameling willen recycleren of juist om Europees ontgonnen materialen te gebruiken voor die batterijen is niet duidelijk. In ieder geval staat de partij open voor de ontginning van kritieke materialen in Europa omwille van haar afhankelijkheid van andere landen. Het lot in eigen handen nemen willen ze doen door afval te verminderen, maar niet door zelf minder grondstoffen te gebruiken.

Statiegeld

De partij spreekt zich nu als enige partij duidelijk uit voor een digitaal statiegeldsysteem waarbij je de verpakking eerst scant alvorens weg te gooien in de vuilbak. Dit terwijl het systeem na de proefprojecten uit 2023 zich niet heeft bewezen door het verminderen van zwerfvuil en gebruiksvriendelijk te zijn voor de burger. Nochtans wordt dit gebruiksgemak wel aangehaald als hoofdargument. Hoewel de partij de hoge inzamelgraad van verpakkingen wil behouden, lijkt ze daarvoor niet te willen kiezen voor het gekende systeem dat reeds haar werking heeft bewezen, in lijn is met de werking van andere Europese landen en waarvan de consument al heeft aangegeven mee te willen doen. Innovatie lijkt voor deze partij altijd het antwoord. Dat innovatie een oplossing moet brengen voor een probleem, lijkt bijzaak.