De onderdrukking van Palestijnen door de Israëlische overheid is al meer dan een halve eeuw aan de gang. In die periode hebben internationale machten herhaaldelijk beslist over het lot van Palestijns land, vaak zonder inspraak van de bevolking zelf. De afgelopen twee jaar kwam het Israëlische beleid opnieuw wereldwijd in de schijnwerpers te staan, omdat steeds duidelijker werd dat er sprake is van genocide. Zo heeft Zuid-Afrika hierover een rechtszaak aangespannen bij het Internationaal Gerechtshof.

Steeds meer organisaties, ook milieuorganisaties, spreken zich kritisch uit tegen deze praktijken. Dat roept soms de vraag op: waarom mengen milieuorganisaties zich in een geopolitiek conflict? Het antwoord ligt in de parallellen tussen de kolonisatie van volkeren en de kolonisatie van natuur en grondstoffen: in beide gevallen worden ecosystemen, leefgebieden en gemeenschappen onttrokken aan hun oorspronkelijke bewoners, vaak voor economische en politieke winst.

Hier komt intersectioneel denken in beeld: een manier van analyseren waarbij problemen bekeken worden vanuit meerdere, overlappende perspectieven. De term werd geïntroduceerd door Kimberlé Crenshaw om aan te geven dat discriminatie en onderdrukking vaak voortkomen uit de combinatie van factoren als gender, afkomst, geloof en sociale klasse.

Toegepast op milieuvraagstukken betekent dit dat je niet alleen naar het eindresultaat kijkt, maar ook naar de structurendie tot het probleem leiden. Intersectioneel milieuactivisme richt zich daarom niet alleen op de bescherming van natuur, maar ook op het verdedigen van bevolkingsgroepen die moeilijk voor zichzelf kunnen opkomen. Vaak ligt aan de uitbuiting van mens én milieu dezelfde drijvende kracht ten grondslag: het streven naar economische groei en controle over grondstoffen en ruimte.

Internationaal voorbeeld: Palestina
Palestijnen lijden niet alleen onder apartheid en bezetting, maar ook onder de effecten van klimaatverandering. De militaire operaties van Israël veroorzaken bovendien enorme CO₂-uitstoot: volgens The Guardian was de uitstoot van het afgelopen jaar bijna gelijk aan die van heel Estland of Costa Rica in 2023. Terwijl Israël de uitstoot opvoert, worden Palestijnen geconfronteerd met acute waterschaarste doordat Israël de toevoer afsluit en waterbronnen vervuilt.

Duurzaamheid gaat verder dan het verminderen van broeikasgasuitstoot. Ook biodiversiteitsverlies, natuurdegradatie, droogte en extreme hitte vormen ernstige bedreigingen voor ecosystemen én gemeenschappen. Zowel bij mensenrechtenorganisaties als bij milieuorganisaties groeit het besef dat dezelfde machtsstructuren die mensen onderdrukken, ook de natuur uitputten.

Daarom zou het geen verrassing moeten zijn dat milieuorganisaties zich solidair tonen met Palestina. Het gaat niet om het verwateren van hun boodschap, maar juist om het versterken ervan: de strijd voor klimaatrechtvaardigheid is ook een strijd voor mensenrechten.