Bestuurders van MUCE
Niet alleen België heeft een nieuwe bestuurlijke richting gekozen, ook bij MUCE waait er een frisse wind. Sinds de oprichting in 2018 regelde ik alles alleen maar door de jaren heen ben ik fantastische mensen tegen gekomen die hun steentje bijdragen aan een duurzame samenleving. En nu zetelen ze ook in het bestuur van MUCE om kritische feedback te geven en de richting te blijven spiegelen die MUCE wil uit gaan. De komende nieuwsbrieven zullen telkens een interview met een van hen bevatten. Vandaag stellen we Eline Boon voor.
Een raad vol knappe koppen!
8 jaar lang deed ik alles alleen en dat helpt de circulaire economie zeker niet vooruit. Daarom ben ik enorm trots en dankbaar dat ik door de jaren heen enkele fantastische mensen ben tegen gekomen die MUCE met kritisch advies bijstaan om de werking te verbeteren.

Gunilla de Graef
Gunilla, we kennen elkaar door jouw werk als onderzoeker en docent bij KDG. Als trekker van de werkgroep duurzaam onderzoek is de match met MUCE vanzelfsprekend. Onlangs wees iemand me op het feit dat je eigenlijk ook een pionier bent op het vlak van diversiteit en inclusie, omdat je 25 jaar geleden al met dit thema bezig was.
Klopt, zolang ik me kan herinneren ben ik impliciet en expliciet bezig met duurzaamheid, met een hoofdfocus op sociale duurzaamheid. Ik werk ook als trainer en procesbegeleider op het vlak van diversiteit en inclusie. En niet te vergeten, ik ben mama van drie.
Ik vraag me soms af of er geen wildgroei is aan specialisten in diversiteit en inclusie. Hoe kijk jij daar als ‘oude rot’ naar?
Ik denk dat het goed is dat er meerstemmigheid is. Vroeger waren er te veel witte stemmen, dus die diversiteit aan experts is geweldig. Wat echter van belang blijft, is dat er evidence-based wordt gewerkt en dat men niet enkel aan de oppervlakte blijft in een workshop van twee uur. Het gaat om het durven veranderen van mindsets, voorbij de quick wins.
Mindsets veranderen is ook nodig binnen de circulaire economie.
Klopt, dat is het mooie aan de circulaire economie: het vraagt innovatie en creativiteit. We moeten onszelf uitdagen binnen dit framework en zo kom je tot inspirerende oplossingen, ook bijvoorbeeld op vlak van menselijk gedrag in organisaties.
Welke hindernissen zie jij om de circulaire economie op te schalen?
Mensen zijn erg gehecht aan hun comfort, wat voor angst zorgt bij verandering. En verandering is nu net wat de circulaire economie vraagt, niet alleen bij bedrijven in hun werking, maar ook bij burgers in hoe ze consumeren. Daarbij is het nodig dat we de specifieke noden van mensen erkennen. Met hen in gesprek gaan over welke middelen zij kunnen investeren en welke duurzame keuzes zij willen maken.
Wat zou je burgers adviseren?
Laat je stem horen. Van iets wakker liggen kan ook een positieve draai krijgen door je te durven uitspreken, zowel in het stemhokje als bij lokale initiatieven. Er zijn mogelijkheden, maar je moet ze durven zoeken.
Wat adviseer je bedrijven?
Laat je begeleiden en adviseren. Veel bedrijven denken dat de circulaire economie moeilijk is, maar hulp vragen blijft een goed advies.

Soraya Hayani
Soraya, we hebben beiden een zorgenkindje oftewel een vzw. Ik bewonder veel aan jou, maar met Fleks heb je echt een prachtige jeugdorganisatie in Deurne opgestart. Hoe is deze organisatie ontstaan?
Soraya:Ik zat in de raad van bestuur van een ontwikkelingsorganisatie en merkte dat jeugdwerk vaak heel traditioneel werd georganiseerd. Dat vond ik zonde, want er is zoveel onbenut potentieel bij jongeren. Een goed idee kan uitgroeien tot iets moois als je omringd wordt door mensen die in je geloven. Dat geloof in jongeren wilde ik stimuleren. Zo begon ik Fleks, een jeugdorganisatie die niet alleen ontspannende activiteiten voor jongeren aanbiedt, maar ook ondernemerschap stimuleert. We bieden alles aan, van karaoke tot digitale marketing en het opstellen van bedrijfsplannen. Wij werken bottom-up door jongeren te laten bloeien.
Je ervaring valt dus eerder in de categorie van sociale duurzaamheid?
Ja, maar ik denk dat het enorm belangrijk is om meer aandacht te besteden aan de link tussen ecologische duurzaamheid en socio-economische problemen. Duurzaamheid gaat niet alleen over geld uitgeven, het kan juist worden ingezet om sociale vraagstukken op te lossen.
Welk advies zou je aan bedrijven en burgers geven?
Bedrijven kunnen het beste klein beginnen en zorgen voor bewustwording bij werknemers. Ook hier werkt een bottom-up aanpak vaak goed. Voor burgers is het belangrijk om te weten dat je niet per se duurzaam bezig bent door alleen maar bij winkels zoals Dille & Kamille te shoppen. Door logisch na te denken kom je al een heel eind.

Eline Boon
Eline, ik ken je als experte in circulaire economie die invloed uitoefent op beleid. Je hebt gewerkt bij een kabinet, maar hoofdzakelijk voor de Ellen MacArthur Foundation, dé referentie op het gebied van circulaire economie. Wat weten de meeste mensen nog niet van jou?
Ik ben ook bezig met het schrijven van klimaatfictie om moeilijke concepten in klare taal te brengen bij het grote publiek.
Dat sluit goed aan bij MUCE. Hoe ben je eigenlijk in contact gekomen met de circulaire economie?
Ik wilde altijd al werken rond systeemverandering, milieu en klimaat. Toen ik nog voor de Europese Commissie werkte, hoorde ik daar voor het eerst wat de circulaire economie inhoudt. Wat ik zo leuk vind aan de circulaire economie is dat het gaat over oplossingen en hoe het anders kan, niet per se over minderen. Het discours rond consuminderen schrikt mensen af; de circulaire economie is een positief verhaal.
De circulaire economie krijgt op bedrijfs- en overheidsniveau meer voeten in de aarde. Waar mag toch meer aandacht naartoe gaan?
Het vlinderdiagram dat de circulaire economie uitbeeldt heeft twee kanten: de biologische kringloop en de technologische kringloop. De technologische kringloop krijgt veel aandacht omdat deze gaat over mode, elektronica en mobiliteit. Maar de biologische kringloop verdient evenveel aandacht omdat deze gaat over onze primaire behoeften, zoals de bio-economie die ons voedt. Er mag meer aandacht gaan naar regeneratieve landbouw.
Wat is de grootste drempel die je binnen de circulaire economie herkent?
Ons economisch beleid is enorm gericht op de lineaire economie, van belastingen tot subsidies. Dat maakt het moeilijk om circulaire bedrijfsmodellen te schalen. In het verleden hebben we geprobeerd fiscale hervormingen te pushen op federaal niveau, maar er zijn nog veel ‘dino’s’ op belangrijke posten die de circulaire economie zien als een bedreiging van de welvaart.
Wat zou je bedrijven dan adviseren?
Het is belangrijk dat bedrijven luider zijn over de nodige circulaire transitie. Nu is het Europese Circular Action Plan vanzelfsprekend, maar dit plan uit 2015 om de circulaire economie te bevorderen en de vele regelgevende initiatieven die hierop voortbouwen, waren er bijna niet gekomen.
Ai caramba!
Jean-Claude Juncker (voormalig voorzitter van de Europese Commissie) vond het circulaire actieplan te links en te groen, maar acht bedrijven hebben toen een gezamenlijke brief geschreven om het belang van de circulaire economie te onderschrijven.
Goed nieuws! Wat zou je burgers adviseren?
Stem op de juiste mensen in de politiek en onderschat de kracht van je eigen keuzes niet. Koopkracht heeft al veel bedrijven van richting doen veranderen.

Manon Acke
Hey Manon, naast je eigen bedrijf ‘Two is A Crowd’ dat de PR doet voor duurzame bedrijven, coach je bij #SheDIDIT vrouwen om hun eigen bedrijf op te zetten. Is jouw traject zo vlot als het eruitziet?
Na mijn afstuderen heb ik drie maanden bij een PR-bedrijf gewerkt, maar ik werd ongelukkig van het werken voor niet-duurzame bedrijven. Dit leidde tot mijn besluit om zelf bij te dragen aan een duurzame samenleving. Dus startte ik op jonge leeftijd, vrij naïef, mijn eigen vennootschap. Het was een hobbelig parcours, maar door vol te houden, heb ik nu een mooi resultaat bereikt.
Damn, dat is snel!
Als kind wist ik niet precies wat ik wilde worden, maar ik bewaarde altijd de reportages over vrouwen die impact maakten op sociaal of ecologisch vlak uit de Marie Claire. Dat inspireerde me. Ik wilde ook inspireren, het goede doen en tegelijkertijd zacht blijven. Door ook bij #SheDIDIT te werken, kan ik nu helemaal mijn ei kwijt.
Ik denk dat het een herkenbaar verhaal is dat veel mensen zich eigenlijk niet 100% voelen in hun job maar hun steentje bij willen dragen aan een duurzame maatschappij. Wat zou je andere mensen adviseren?
Ik raad aan om één focuspunt te kiezen en daarvoor te gaan, of het nu in je beroep is, je hobby, of een ander aspect van je leven. Zet je daar volledig voor in, zodat je op andere gebieden mild voor jezelf kunt zijn. Het is belangrijk om je strijd te kiezen. We leven in een systeem waar veel naar elkaar wordt gewezen, wat geen zin heeft. Die druk kun je dus beter loslaten, vooral omdat bedrijven een niet te onderschatten impact hebben gezien hun grootte.
Wat zou je de bedrijven adviseren?
Two is a Crowd werkt veel samen met grote bedrijven. Uit die ervaring zou ik aanraden dat ze hun beslissingsprocessen eenvoudiger maken. Dit maakt het voor de duurzaamheidsverantwoordelijke makkelijker om beslissingen door te voeren. Bij Two is a Crowd werken we ook met kleinere bedrijven, en daar merk ik dat zij veel meer wendbaarheid hebben om effectief duurzaam te ondernemen, ondanks dat ze niet per se veel kapitaal of mankracht hebben. Het is ook extra moeilijk om in een kapitalistisch systeem een nieuw duurzaam bedrijfsmodel op te zetten. Daarom is het omvormen van beleid van uiterst belang.
